Genel manada borçlar hukukunu ilgilendiren sözleşmelerde yarışma organizasyonları boyutunda kişisel veri dediğimiz kanunla koruma altına alınan haklar da bu konuya dahil olmaktadır.
Belirli bir kesimden katılımcı/yarışmacı statüsündeki insanların yer alacağı organizasyonları düzenlerken bu işin hukuki boyutu hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
Çoğunlukla her iki tarafın lehine sonuçlanması istenilen sayısız organizasyonları düzenleyen kişi ve kurumların karşı tarafı açık bir şekilde bilgilendirmesi büyük önem taşımaktadır. Bu bakımdan öncelikli olarak borçlar kanunu ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) bu kişi ve kurumların birincil kaynakları olacaktır.
Günümüzde birçok farklı muhtevadaki organizasyonlarda taraflar arasında sözleşme metinleri hazırlanmaktadır. Eğer bir organizasyonda katılımcı kesimin özel bilgileri alınıyorsa (e-mail, isim-soy isim, telefon, adres, kimlik bilgileri vs.) bunun KVKK kapsamında değerlendirilmesi gerekir.
Kişisel veriler işlenip kullanılacaksa sözleşme kapsamında aydınlatma metinleri bu tipteki sözleşmeler için kaçınılmaz olmuştur. Bu metinler kapsamında kişisel verileri işleme amacı, kişisel verileri toplama yöntemi ve hukuki gerekçesi, veri sahibinin hakları, başvuru şekli ve başvuru adresi gibi noktaların açıklığa kavuşturulması önem taşımaktadır. (Bu konuda detaylı bilgi için; KVKK 3. Bölüm Haklar ve Yükümlülükler mad.10,11,12)
Borçlar kanunu gereği sözleşme serbestisi ilkesi benimsendiğinden bu konuda kesin çizgiler çekmenin doğru olmadığını düşünmekteyiz. (TBK mad.12.1 : Sözleşmenin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe hiçbir şekle bağlı değildir.)
Şekil özgürlüğünün amacı ise hukuki işlemlerin ve sözleşmelerin, ihtiyaca göre, mümkün olduğu kadar süratle yapılıp sonuçlanmasıdır. Bu bağlamda borçlar kanunu bizlere öncülük etmektedir. Genel sözleşme şartları ve özel nitelikte sözleşme şartları esas alınmalıdır. (TBK 1 ve 2. Kısım)
‘‘6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) ve bağlı yasal düzenlemeler uyarınca, kişisel verilerinin kaydedilmesi, muhafaza edilmesi ve 3. şahıslarla paylaşılmasını düzenlemektedir. Bu Kanun çerçevesinde İstanbul Tahkim Merkezi’nin (ISTAC) bilgilendirme notu aşağıda sunulmaktadır’’ (istac.org.tr)
Yukarıda İstanbul Tahkim Merkezinin düzenlediği yarışma örneğine ait bilgilendirme formundan bir kesit alınmıştır. Bu şekilde gelenekselleşmiş kurumların yaptıkları ön sözleşmelere ve şartlara bakıldığında katılımcı adaylarının kafalarında soru işareti kalmayacak şekilde açıklığa sahip olduğu görülmektedir. Bunun gibi, örneğin TÜBİTAK bünyesinde düzenlenen proje yarışmalarına katılırken de katılımcılara bu mahiyette bilgilendirme yapmaktadırlar.
Katılımcılara yarışma koşullarının dayandırıldığı kanun maddeleri sözleşmelerin içinde yahut eklerde belirtilmesi sözleşmenin açıklığı açısından mühimdir. Katılımcılar tüm bu aydınlatıcı metinleri okuduktan sonra sözleşmeyi onayladıkları/kabul ettikleri takdirde artık sözleşme katılımcı için bağlayıcı hal alacaktır. Bu noktada çekilme koşullarını da böyle bir sözleşmede okumuş olacağından çekilmesini de sözleşme içeriğindeki düzenlemelere göre yapacaktır.
Sözleşmenin genel şartları belirlendikten sonra, gerçekleştirilen yarışma kapsamında hukuki açıdan bir belirsizlik ve olumsuz bir durumla karşılaşmamak için yarışmayı yapan kurumun KVKK kapsamında oluşturacağı prosedür ve politikaların önceden tarafların iradesine sunulup onaylanması hayati önem taşımaktadır. Örneğin devam eden süreçlerde kurumun faaliyetleri ile ilgili bilgilendirme mesajlarının alınması da bu niteliktedir.
Online ortamda yapılan başvurular için de aynı şartlar söz konusudur.
Yarışma organizasyonunda şartları sağlayıp yarışmayı kazanan kişilere de borçlar kanunu kapsamında, borcun belirlenen tarih ve şekilde sözleşmenin içeriğine göre ifa edilmesi de önemlidir. ( TBK mad.99 bknz)
Böylelikle tarafların hak ve yükümlülükleri, yarışmadan çekilme durumu ve ihtilaf halleri önceden belirlenmiş olup, kişisel veriler kapsamında bir sorun yaşanılma olasılığı en aza indirgenecektir.
