Küresel güç dengesinin ortasındaki Türk coğrafyası göz önüne alındığında Türk birliği ülküsü, Avrasya ve Ortadoğu’daki tüm problemleri aşmak için uğruna çalışılması gerekli önemli bir anahtar niteliğindedir. Bu yazıda, Avrasya ve Ortadoğu’daki problemlerin çözümlenmesinde Türkeş’in Türk birliğinin kurulması konusundaki görüşlerinin küresel anlamda önem taşıdığına dikkat çekilmektedir.
Türk Birliği’nin gerçekleşmesinde Türkeş’in en büyük mirası olan MHP, Türkeş’in çizgisinde mücadelesini sürdürmektedir. Türkeş’in ideolojisinde temelde Türklük ve İslam’ın önem taşıdığı görülmektedir.Türkeş’in ideolojisi ile Ziya Gökalp gibi dil, kültür ve ülkü birliği bağlamında Türk tanımının benzerlikler içerdiği görülmektedir. CHP’nin anayasaya giren vatandaşlık bağlamında vurguladığı Türk ifadesiyle,Türkeş’in ideolojisindeki Türk ifadesinin aynı olduğu görülmektedir. Türkeş’in ayrıca İslam vurgusu yapması bu konudaki farkı oluşturmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkes dil, kültür, ülkü birliği sağlandığı ve kendini Türk hisseden, kendini Türklüğe adayan herkesi, Türkeş, Türk olarak gördüğünü açıklamış olup ırkçılık iddialarına son vermek istemiştir (Erdal,2020,s.192). Türkeş, bu konuda,Nazım Hikmet’in Memleketim şiirini okuyarak birlik olma mesajı vermiştir (Mırık,2018,s.153).
Türkeş’in Türk tanımı konusundaki net düşünceleri, onun Türk Birliğinin kurulması konusundaki görüşlerinin kitleselleşmesine destek vermiştir.Türkeş’in görüşlerinin sadece bir siyasal akım değil, Avrasya ve Ortadoğu’yu içeren bölgenin refahını yükseltebilecek önemli bir hareketin başlangıcı olduğuna işaret etmektedir.
- Alparslan Türkeş’in Düşünce Yapısı ve Çözümlemesi
Alparslan Türkeş Türkçülük davası olarak da bilinen 1944 davasından sonra adının ırkçılık ile anıldığı görülmüş, Hitler benzetmelerine maruz kalmıştır ve bundan oldukça rahatsız olmuştur. Bunun üzerine ırk tanımının kültür birliğine dayalı bir tanım olması gerektiği, milliyetçiliğin ve ırkçılığın farklı şeyler olduğu, milliyetçiliğin ırkçılık ile olmayacağını belirtmiş ve 3 Mayıs 1944 tarihini milliyetçiler günü olarak kutlamaya başlamıştır(Türkeş A.,1975,.s.35-39).Türkeş “kalbinde başka bir ırkın gururunu taşıyan ve kendisini samimi olarak Türk hisseden ve Türklüğe adayan herkes Türk’tür” diyerek Ziya Gökalp’in fikirlerini dikkate aldığını göstermiş oldu (Erdel,2020,s191). Türkçülük fikrinin güçlenmesi ve gelişmesinde diplomasi merkezli politikaların yürütülmesi önem taşımaktadır (Erdel,2020,s185).
Türkeş’e göre Türkçülük, Türk milletinin hayatının her safhasında yapacağı her şeyin Türk ruhuna, Türk özelliğine uygun ve Türk milletine yararlı olması şartını göz önünden kaçırmamasıdır. Türkeş, bu açıklaması ile ırkçılık suçlamalarını bitirmek istemiştir. Türkeş’e göre Turancılık, Başkalarının boyunduruğu altında tutsak bulunan Türklerin, tutsaklıktan kurtulmasını istemek, dilemek ve bunun için iyi niyetler taşımaktır ( Türkeş A,1975,s113-115). Bu ifadelerle Türkeş, Turancılık fikrini, hukuksal ve diplomatik bir boyuta taşımıştır. Türkeş’in bu açıklamalarından anlaşılan, ülkücülük hedeflerinde sağlam, kendi ayakları üzerinde durabilen bir Türkiye ve akabinde Türkiye‘nin ışığında ilerleyen Türk Devletleri’nin bu özgürlük ve refah yolunu takip etmesi planlanmıştır(Erdel,2020,s192). Türkeş, İslam’ı Türklerin milli dini olduğundan yola çıkarak asıl hedeflerinin dünyada bir hak ve adalet nizamı kurmak olduğunu belirtmiştir. Milliyetçiliğin İslam’a yaklaşmasındaki en önemli etken antikomünizmdir.
- Alparslan Türkeş’in Türk ve Dünya Siyasal Hayatındaki Etkisi
Türkeş’in belirttiğine göre Türkiye, güçlü ve kendi ayakları üzerinde duran konuma geldikten sonra esaret altındaki diğer Türklerle ilgilenmeli ve bu ülkeler arası politikalar yürüterek belirlenen bu politikaların şartlarına göre hareket etmeyi planlamalıdır (Türkeş A.,1976,s.82). Türkeş’e göre, başta Azerbaycan, Karabağ, Kıbrıs ve Orta Asya Türkleri sorunları için politikalar yürütmelidir. Türkeş, Türklüğe bakışta, Osmanlı Devleti’ndeki Enver Paşa’nın Turan devleti kurma romantizmi yerine, Mustafa Kemal Atatürk’ün savunucusu olduğu realist Turan fikrine hakim olmuştur. 1989 tarihi sonrası bağımsızlık için çabalayan Türk Cumhuriyetlerine karşı Türkiye’yi en iyi, en güçlü Türk Devleti olarak görmüş ve diğer Türk Cumhuriyetleri’ne lider ülke olarak benimsemiştir(Türkeş A.,1951,s.30-36).İktisadi, kültürel ve siyasi birliktelik kurulması anlayışı ile Dış Türkler bakanlığından Türk İşbirliği Kalkınma Ajansı(TİKA) kurulların kurulmasına öncülük etmiştir.
- Alparslan Türkeş’in Düşünceleri Doğrultusunda Türk Birliğinin Kurulmasının
Avrasya ve Ortadoğu’nun Refahına Etkileri
Alparslan Türkeş, Türklerin Türkiye’de yaşayanlardan ibaret olmadığını ve bunun önemli bir güç olduğunu halka hatırlatmıştır. Sovyetler Birliği ve Çin’de yaşayan Türk dünyasının varlığından söz ederek, onların hürriyetlerine kavuşması için etkin siyaset yapmıştır. Soğuk savaş döneminde ve bu dönem sonrasında dünya yeniden şekillenirken, Alparslan Türkeş, Türk milliyetçiliğinin şekillenmesinde etkin olmuştur.
Dünyadaki esaret altında yaşayan mevcut farklı Türk unsurlarının 20. yüzyılın ikinci yarısında sürüklendiği şartların etkilerini objektif olarak tahlil etmiştir. Türk milliyetçilerinin, 21. yüzyılın ilk yarısındaki temel hedeflerinden en önemlisinin, Türk dünyasının birlikteliğini sağlamak olması konusunda etkin olmuştur. Sonuç olarak, komünizmin Türk milletinin ve insanlığın aleyhine bir ideoloji olduğunu ve Müslüman Türk dünyasını bir araya getirmesinin mümkün olamayacağını belirtmiştir.
Sonuca gelindiğinde; Türk Birliğinin kurulmasıyla, Arap Birliği’nin çok daha parlak ve huzurlu bir döneme kısa zamanda ulaşabilecektir. Türk Birliği’nin kurulması, İslam Birliği’ni hem ekonomik hemde politik anlamda sıkı bağlar ile birbirine bağlayarak güçlendirecektir. Çünkü bu coğrafyayı paylaşanlar, aslında birbirlerine ihtiyaç duyan ülkelerdir. Yakın gelecekte, A) Avrupa Birliği, B) Arap Birliği, C) Türk Birliği olan bu üç birlik ile birlikte Rusya ve Çin, dünyada birbirini dengeleyen küresel güçler olacaktır. Türk Birliği’nin kurulmasının, Avrasya ve Ortadoğu’da sağlayacağı ekonomik ve politik faydaların, yeteri kadar tanıtılması, Türk Birliğinin küresel anlamda benimsenmesinde etkin rol oynayacaktır. Türk Birliğinin kurulmasıyla bölgede, ekonomik ve siyasi hayata yeni bir renk yelpazesinin eklenişi, Sanayi 4.0’ı kapsayan işbirliklerini güçlü bir şekilde destekleyecektir.
KAYNAKÇA
TEZLER
ÖZDEMİR Z., 2007, 1965-1969 Yılları Arasında Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Ve Milliyetçi Hareket Partisi,(Yayınlanmış Master Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara
TARHAN ALSAŞ N., 2009, Türkiye’de Milliyetçilik Ve Kalkınma: Alparslan Türkeş’in Çalışmaları Ve Günümüze Etkileri,(Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul
MIRIK B. K., 2018, Siyasal Liderlik Ve 1965 – 1980 Döneminde Alparslan Türkeş,(Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta
SÜRELİ YAYINLAR
SANLI F.S., (2018), 27 Mayıs’ın “Zoraki Diplomatları”: 14’lerin Yurtdışı Faaliyetleri, Akademik Bakış Dergisi, Cilt:11 , (Sayı:23), s. 221-248
SANLI F. S., (2019), Alparslan Türkeş Ve Arkadaşlarının Aktif Siyasete Girişinin Türk Kamuoyundaki Akisleri, Milliyetçilik Araştırma Dergisi, Cilt:1, (Sayı:2), s. 35-59
ERDAL İ., (2020), MHP’nin Türk Kimliği Ve Türk Milliyetçiliği Anlayışı Ve Türk Dünyası’na Bakışı, Genel Türk Tarihi Araştırma Dergisi, Cilt:2, (Sayı:3), s.185-200
Dursun S., (2018), Türk Siyasal Hayatında Milliyetçi Cephe Hükümetleri (1975-1977), 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, Cilt:7, (Sayı:20), s.425- 440
Bayraktar Ö, (2015), Lider, Teşkilat, Doktrinin İflası: Ülkücü Harekette 1980 Sonrası Dönüşüm, Bölünme ve İç Çatışma, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:17, (Sayı:28), s.35-40
KİTAP
Türkeş A.,(1975), Temel Görüşler, İstanbul, Dergah Yayınları
Türkeş A.,(1976),Türkiye’nin Meseleleri, Ankara, Kutluğ Yayınları
Türkeş A.,(1975),1944 Milliyetçilik Olayı, İstanbul, Kutluğ Yayınları
Türkeş A.,(1975),Milli Doktrin 9 Işık, İstanbul, Kutluğ Yayınları
Türkeş A.,(1951),Kahramanlık Ruhu, İstanbul, AND Yayınları
Bu anlaşılır akıcı ve net yazı için Tebrikler Betül Doğan.