1968 yılı, tarihe damgasını vurmuş önemli yıllardan biridir. O dönemde hemen hemen tüm dünyada gerçekleşen öğrenci hareketleri, bu dönemi önemli kılan yegâne nedenlerdendir. Örneğin Türkiye’deki ‘68 Kuşağı’ ve Fransa’daki ’68 Mayıs Olayları’ bunlardan birkaçıdır. Bu araştırma yazısında ele alınacak ve 1968 yılında yaşanmış olan önemli olay ise ‘güler yüzlü sosyalizm’ anlayışının benimsenmeye çalışıldığı Çekoslovakya’da yaşanan ‘Prag Baharı’dır.
ŞİLİ-MAPUÇE SORUNLARI VE OLAĞANÜSTÜ HAL İLANI
Şili ve Mapuçe Devleti arasında yüz yıllara dayanan bir anlaşmazlık söz konusudur. Mapuçelerin tarihi milattan önceye dayanmaktadır. Oldukça köklü ve bağımsızlık adına savaşmış bir topluluktur. İspanya Devleti’nin büyük kolonilere sahip olduğu yıllarda işgale karşı direnen Mapuçeler, bağımsızlıklarını 1818’de elde etmişlerdir. Kolonyal periyoda direnen Mapuçe halkı, 1880’lerde Şili Devleti’nin topraklarını işgal etmesiyle bağımsızlığını kaybetmiştir.
ALMANYA SEÇİM SONUÇLARI VE TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
Almanya halkı, 20. Dönem Federal Meclis’i (Bundestag) belirlemek için 26 Eylül 2021 tarihinde sandık başına gitti. Almanya’nın başkenti Berlin’de seçmenler oy kullanmak için sabah erken saatlerde seçim merkezine gitti. Oy verme işlemlerinin sona ermesinin ardından tüm gözler oy sonuçlarına çevrildi. Pazartesi gününün erken saatlerinde 299 seçim bölgesinden açıklanan sonuçlara göre Sosyal Demokratlar (SPD) oyların yüzde 25,9’unu, Hıristiyan Demokratlar Birliği (CDU / CSU) ise yüzde 24,1’ini aldı. Sonuçlara göre Almanya tarihinde ilk defa birinci olan parti yüzde 31’den daha düşük oy aldı.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NIN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ: MİLLİ KORUNMA KANUNU VE VARLIK VERGİSİ
1939 öncesinde hükümet, ‘Müdafaa Ekonomisi’ adlı bir rapor hazırlatmıştır. Bu rapor örnek alınarak ‘Milli İktisadi Kanun’ adlı yasa tasarısı hazırlanmıştır. Fakat sunulan bu yasa tasarısının hükümete sağladığı bazı ayrıcalıklardan kaynaklı olarak anayasaya aykırı olduğu tartışmaları başlamıştır. Yasaya karşı oluşan bu tepkilere karşılık olarak Recep Peker başkanlığında bir grup bazı değişiklikler yaparak yeni bir metin hazırlamış ve bu metin 18 Ocak 1940 tarihinde resmen kabul edilmiştir. Milli Korunma Kanunu, oluşabilecek olağanüstü bir durum için hükümete bazı görev ve yetkiler vermekteydi. Bu şekilde devletin müdahaleleri de meşru bir hal almış oluyordu
GÖÇÜN GÜVENLİKLEŞTİRİLMESİ BAĞLAMINDA SURİYE KRİZİ’NİN AVRUPA VE TÜRKİYE’YE YANSIMALARI
Günümüzde dünyanın birçok ülkesi için önemli konulardan biri de göçtür. Yoksulluk, çatışma, savaş gibi itici faktörler ve gelişmiş bölgelerdeki yaşam olanakları, eğitim, sağlık ve iş gibi çekici faktörler her yıl binlerce insanın ülke içi ve ülkeler arası yer değiştirmesine neden olmaktadır. Ancak bu hareketlilik siyasi, sosyal, kültürel, etnik, dini vb. ciddi etkiler ve sorunlara yol açabilmektedir. Suriye Krizi, özellikle göç boyutuyla Birliğin gündeminde önemli bir yer buldu.
EN UZUN SAVAŞ: ORTA DOĞU’DA KADIN OLMAK
Toplumsal cinsiyet eşitliği geçmişten günümüze büyük bir sorun olarak kalmaya devam ediyor. Bu soruna karşı dünya genelinde bir ilerleme olsa da 21. yüzyılda bile küresel anlamda cinsiyet eşitsizliği mevcut. Bu eşitsizlik oranının daha belirgin olduğu Orta Doğu’da ise ev içi şiddet, ev işlerinin eşit paylaşılmaması, cinsel şiddet gibi sorunlar zaten var olmakla birlikte pandemi bunu daha da derinleştirdi
DOĞU AVRUPA’DA DEMOKRATİKLEŞME VE KALKINMA SÜRECİ
Demokratikleşme süreçlerini de ele aldığımızda 1990’lı yıllarda komünist rejimin çöküşü Doğu Avrupa ülkelerini yeni rejim inşasına itti. Bazı ülkeler AB entegrasyonunun etkisiyle bu süreci başarılı olarak devam ettirse de bazı ülkeler demokratikleşme konusunda hala sıkıntılar yaşamaktadır.
BREZİLYA’DA BOLSONARO YÖNETİMİ VE GELECEĞİ
Brezilya, çoğu Latin Amerika ülkesine göre demokratik ve seçimlerinin rekabete dayandığı bir politik sisteme sahip olarak görülebilir. Fakat Brezilya’da gerçekleşen başkanlık seçimleri, özellikle 2018 yılında tartışmalı bir şekilde sonuçlanmıştır. Sağcı hükümetin ülkede hüküm sürmesiyle umut edilen pek çok şey ne yazık ki gerçekleşmemiştir. Ülkenin ekonomik krizi halen sürmekte, pek çok insan hakları ihlalleri yaşanmaktadır. Bu nedenle 2018 seçimlerinde başa gelen Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’nun tahtı da gelecek yıl yapılacak başkanlık seçimlerinde sallanacak gibi durmaktadır. Cumhurbaşkanının bu nedenle geleceği için pek çok endişesi bulunmakta.
AVRUPA BİRLİĞİNDE YENİ MÜLTECİ KRİZİ: AFGAN GÖÇÜ
Afganlar, komşu ülke olan Pakistan ve İran’dan sonra en çok Türkiye’ye ve yol bulabilirlerse Avrupa ülkelerine doğru göç etmeye başladı. Türkiye’nin sınır illerinden giriş yapanların sayısı net olarak bilinmemekle birlikte binlerce kişinin Afganistan’ı canı uğruna terk ettiği biliniyor. Afganistan’daki kaos ortamı, Avrupa’ya transit ülke konumunda olan Türkiye’nin bu konudaki belirsiz politikaları, Avrupa’yı yeni bir mülteci krizinin ortaya çıkacağı konusunda endişelendirmektedir.
TÜRKİYE’DE KÖY ENSTİTÜLERİ
Köy Enstitüleri projesi cumhuriyet döneminde hem sosyal alanda hem eğitim alanında aydınlanmanın en büyük öncülerindendir. Türkiye nüfusunun %80’ini kapsayan köylünün, çocuklarını üretim içinde eğiterek onları kulluktan yurttaşlık bilincine, ümmetlikten ulus bilincine ulaştırmak, köyü toplumsal, ekonomik ve sosyal alanda içten canlandırmak, kalkındırmak ve köylüyü yönetime katmak, Anadolu’yu aydınlığa kavuşturmak amacıyla açılmıştır.